Рудный тұрғындары коммуналдық мәселелермен қалалық әкімдіктің бірыңғай диспетчерлік орталығына, яғни «109» қызметіне жүгінуге үйренген. Жағдайлық орталық 2024 жылдың алғашқы жарты жылдығында 5883 өтініш қабылдады. «109» қызметінің басшысы Гүлмира Кенжетаеваның айтуынша, олар келесі категорияларға бөлінеді: сумен жабдықтау (ыстық және суық су) – 375 өтініш, анықтамалық ақпарат және кеңес беру – 2000 өтініш, жылумен жабдықтау – 61, жол инфрақұрылымы (көлік, жасанды кедергілер, жол құрылыстары, тұрақтар, бағдаршамдар) – 232 өтініш, қатты тұрмыстық қалдықтар – 101, санитарлық тазалау (қысқы кезеңде қарды тазалау, жазғы кезеңде қоқыстан тазалау) – 607 өтініш, көше жарығы – 303, электрмен жабдықтау – 290, газбен жабдықтау – 818, құдықтар-люктер – 104, қоғамдық даму – 661, канализация – 84, жасыл желектер – 21 және басқа мәселелер – 200.
Өтініштердің ең көбі жол инфрақұрылымына қатысты болған, әсіресе қар ерігеннен кейін көктемде жолдардың жағдайы және шұңқырлар көбейген кезде өсті. Гүлмира Вакиевнаның айтуынша, өткен жылдың осы кезеңіндегі өтініштер саны 8705 болған. Яғни, бұл көрсеткіш қалалық жұмыстың жүргізіліп жатқанын, проблемалық сәттердің өңделіп жатқанын көрсетеді.
– Операторларыңыз қандай алгоритм бойынша жұмыс істейді?
– Бізде бірінші желінің операторы бар, оған тікелей қоңырау түседі, ол өтінішті қабылдайды, оны бағдарламада тіркейді, сәйкесінше нөмір беріледі, барлық өтініш берушінің деректері жазылады, содан кейін оператор оны екінші желі инспекторына жібереді. Өтініш қайта тіркеліп, оны қай бөлімге, қай басшыға жіберу керектігі анықталады. Сұрақтар өте көп, біз негізінен ТКШ, тұрғын үй қатынастары, құрылыс бөлімімен жұмыс істейміз. Олар біздің бағдарламамызды да қолданып, өтінішті өңдеп, жауап береді. Инспектор бұл ақпаратты өңдеп, өтініш берушімен хабарласып, жауап береді.
– Өтініш берушіге жауап беру мерзімдері бар ма?
– Біз 7 жұмыс күні ішінде жауап беруіміз керек. Іс жүзінде барлық өтініштер бөлім басшысы арқылы өңделеді. Бізде кешіктірілген жауаптар жоқ. Барлығы уақытында өңделеді, оң немесе теріс болса да, олар оны уақтылы береді.
Анықтамалық сипаттағы сұрақтарға келетін болсақ, 109 қызметінде оларды білім немесе медицинаға қатысты деп анықтады. Мысалы, қайда қоңырау шалу керектігі туралы телефон нөмірін ұсына алады. Жағдайлық орталық негізінен коммуналдық сипаттағы мәселелермен айналысады.
«109» қызметі тәулік бойы жұмыс істейді. Кез келген телефоннан осы нөмірге қоңырау шалуға болады, қоңырау тегін. Сондай-ақ WhatsApp мессенджері бар. Өтініштер фото, видео және мәтін түрінде қабылданады. WhatsApp арқылы қоңыраулар қабылданбайды.
– Түсініксіз сұрақтармен қоңыраулар түседі ме?
– Иә, мысалы, бірде әйел қоңырау шалды. Оның сұрағы осындай болды: ол ұйықтай алмайды. Әрине, оператор себебін сұрайды: «Себебі неде?». Ол құстардың қатты сайрауының ұйықтауына кедергі келтіретінін айтты. Мен білмеймін, ол бізден не күтті, мүмкін, біз сол құстарды тыныштандыруымызды қалаған шығар… Өте көп қоңыраулар мас күйінде түседі, өздерінің проблемасын түсіндіре алмайды. Мұндай қоңырауларды біз жауып тастаймыз, себебі желіде басқа қоңырау бар, олар қайта қоңырау шалады.
– Адамдар қоңырау шалып, жеке деректерін бергісі келмейтін жағдайлар бола ма?
– Біздің бағдарлама бойынша бұл міндетті. Өтініш берушінің телефоны міндетті, себебі біз жауап алған кезде қайта қоңырау шалып, байланыс орнатуымыз керек. Біз оларға біздің бағдарлама бойынша міндетті екенін түсіндіреміз, деректеріңіз ешқайда кетпейді, бұл біздің жеке бағдарлама, біз категория бойынша телефонды тіркеуіміз керек. Бұл мәселе бізде жоқ.
Егер адам агрессивті болса, біздің операторлар тәжірибелі, сондықтан дауысы бойынша адамның көңіл-күйін анықтай алады. Әрине, бізде аудиожазба жүреді, біз бұл туралы ескертеміз.
– Бір ауысымда қанша адам жұмыс істейді?
– Екі адам, инспектор және оператор. Барлығы 8 адам. Қазіргі уақытта аналитиктің бос орны бар.
– Жұмыста қандай техникалық құралдарды қолданасыздар?
– Негізінен, компьютерлер, камералар, бейнекамералар. Контейнерлік тұрақтарды да қадағалаймыз. Егер қандай да бір фактіні көрсек, мысалы, қоқыс контейнерін өртеп жатқанын көрсек, бірден қалалық полиция басқармасына хабарлаймыз. Біз оларға бейнематериалдарды ұсынамыз. Қазіргі уақытта біздің «109» қызметімізге контейнерлік тұрақтарды бақылауға арналған 107 камера қосылған.
Олар сондай-ақ полицияның жедел басқару орталығына қосылған, тек оларда онлайн-трансляция, ал бізде жазба жүреді. Полиция қызметкерлері бізге күн сайын жүгінеді, себебі бізде бейнежазба бар екенін біледі. Біз оларға көп көмектестік.
– Сіз қалай ойлайсыз, «109» қызметі қалаға қажет пе?
– Әрине қажет, үш жылдық жұмысында бұл дәлелденді.
«109» қызметі туралы материал дайындау барысында қаладағы кейбір аулаларда балалар алаңдарының сапасыз орнатылуы туралы сұрақ келіп түсті. Жұмыстарды Жетісу облысынан «КазИнвестStory» ЖШС мердігері орындаған. Адамдар орындалған жұмыстың сапасына шағымдануда. ТКШ басшысы Юрий Итемгеновтың айтуынша, мердігер 7 балалар алаңын бұзуы керек. Бұл нысандар келесі мекенжайларда орналасқан: Октябрьдің 50 жылдығы, 8, Ломоносов, 118, Парковая, 56, 54, Качарская, 53, Корчагина, 88, Чкалов, 15, Космонавтов, 24. Алаңдар шарттық міндеттемелердің мерзімдерін бұза отырып орнатылған. ТКШ бөлімімен жасалған шарт 2023 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған және біржақты тәртіппен бұзылған. Алайда, келісімшарт бұзылғаннан кейін мердігер қысқы кезеңде шағын архитектуралық пішіндерді орнатуды ұйғарды. Енді балалар алаңдары балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді.
Булат МУСИН,
суретті түсірген Султан СЕРТАЕВ