Ереже ҚР аумағында ішкі сауда қызметін жүзеге асыру тәртібін айқындайды.
Ережелер келесі қатынастарға қолданылмайды:
- Қазақстан Республикасының халық денсаулығы саласындағы тиісті заңнамалық актілерімен және денсаулық сақтау жүйесімен реттелетін тауарлардың жекелеген түрлерінің (дәрілік препараттар, темекі, алкоголь) айналымы, темекі бұйымдарының өндірісі мен айналымын реттеу, этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірісі мен айналымын реттеу бойынша;
- қаржы ұйымдарының қызметіне, сондай-ақ қаржы құралдарымен операцияларға байланысты қатынастарға байланысты.
Тауарлардың сапасы туралы мәліметтер мынадай ақпаратпен расталады:
- дайындаушының тауар белгісімен;
- тауар шығарылған ел;
- тауардың құрамы туралы;
- тағамдық құндылығы (азық-түлік тауарлары үшін);
- дайындалған күні;
- сақтау және сақтау мерзімі;
- стандарттау жөніндегі құжатты көрсетумен;
- стандарттау жөніндегі құжаттарға сәйкес мәліметтер.
Жоғарыда аталған тауар сапасына қойылатын талаптар туралы ақпарат «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес қазақ және орыс тілдерінде жапсырмаларда (стикерлерде), қосымша парақтарда, материалдық жеткізгіштерде болуға тиіс.
Арнайы мәліметтері, таңбалары, шетелдік өндірілген тауарларға арналған нұсқаулықтары бар тауар жапсырмалары (жапсырмалары) импорттаушы ұйымның қаражаты есебінен қазақ және орыс тілдеріне аударумен қамтамасыз етіледі.
Баға белгісін ресімдеу кезінде ішкі сауда субъектісі акциялық, жеңілдікті тауарларды қоспағанда, бір тауар үшін бір бағаны көрсетеді.
Азық-түлік тауарларын сату Кеден одағы комиссиясының 2010 жылғы 28 мамырдағы № 299 шешіміне сәйкес мемлекеттік тіркеу туралы куәліктер тізіліміне енгізілген материалдардан жасалған қаптамада тауарлық көршілестікті сақтай отырып жүзеге асырылады.
Өсімдік тектес емес, ет тектес емес, құрамында шырыны бар, құрамында сүті бар түрлі ингредиенттерді пайдаланатын құрамдас компоненттердің құрамы бойынша ерекшеленетін тамақ өнімдерін сатуға арналған орындар әртүрлі сауда сөрелеріне орналастырылады.
Тауарларды сату кезінде ішкі сауда субъектісі сатып алушының тауарлардың белгіленген талаптарға сәйкестігін растау туралы ақпаратты жеткізеді және тұтынушыға оның талабы бойынша мынадай құжаттардың бірін ұсынады:
- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-336/2020 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22004 болып тіркелген) бекітілген Еуразиялық экономикалық одақтың нормативтік құқықтық актілерінде айқындалатын өнімді мемлекеттік тіркеу қағидаларында белгіленген тәртіппен берілген өнімді мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің көшірмесі немесе тізілімнен үзінді көшірме мемлекеттік тіркеу туралы куәліктер;
- дайындаушы немесе жеткізуші (сатушы) ресімдеген тауар-ілеспе құжаттар;
- авторлық (лицензиялық) шарт бойынша туындылар жаңғыртылған жағдайда – шарттың көшірмесі.
Тауарларды сату кезінде сатып алушы өз бетінше немесе сатушының көмегімен өнімнің сапасы мен қауіпсіздігі туралы ақпаратпен танысуға құқылы.
Сатып алушы егер бұл тауардың сипатына байланысты алынып тасталмаса, ұсынылатын тауарды қарап шығуға, қасиеттерін тексеруге немесе оның әрекетін көрсетуге құқылы.
Сатып алушы сатып алынатын тауарлардың сапасын, санын, толықтығын, салмағын, ұзындығын және өзге де параметрлерін (жұмысын), олардың ыңғайлылығын тексеруге, сондай-ақ оларды қауіпсіз және дұрыс пайдалану жөнінде ақпарат алуға құқылы.
Сатып алушыда күмән туындаған жағдайда сатушы (дайындаушы) көрсетілген сипаттамаларды өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға рұқсат етілген өлшеу құралдарының көмегімен дербес тексеруге мүмкіндік беруге міндетті, сондай-ақ қажет болған жағдайда оларды сараптамаға жіберуге ықпал етеді.
Сатушы ҚР СТ 3833 «Тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сәйкестендіру және оларды кодификациялау тәртібіне» сәйкес тауарлардың ұлттық каталогына сәйкес тауардың атауын, оның сортын, тауардың салмағы немесе бірлігі бағасын көрсете отырып сатылатын тауарларға нақты ресімделген баға белгілерінің болуын қамтамасыз етеді.
Азық-түлік өнімдерінің түрлерін ескере отырып осы Қағидалардың 54-тармақтың алтыншы абзацында көрсетілген ақпараттан басқа буып-түю материалдары мен бұйымдарының жапсырмаларында, заттаңбасында, қосымша парақтарында қазақ және орыс тілдерінде мынадай мәліметтер көрсетіледі:
- тамақ өнімдерінің атауы;
- тамақ өнімдерінің құрамы;
- тамақ өнімдерінің саны;
- тамақ өнімдерін дайындау күні;
- тамақ өнімдерінің жарамдылық мерзімі;
- дайындаушы белгілеген тамақ өнімдерін сақтау шарттары.
- тамақ өнімдерін дайындаушының атауы мен орналасқан жері немесе дара кәсіпкердің тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) және оның заңды мекенжайы, сондай-ақ дайындаушы уәкілеттік берген тұлғаның атауы мен орналасқан жері, импорттаушы ұйымның атауы мен орналасқан жері немесе дара импорттаушы кәсіпкердің және оның тегінің, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) заңды мекен-жайы;
- егер осы ұсынымдарсыз немесе шектеулерсіз пайдалану қиын болса не тұтынушылардың денсаулығына, олардың мүлкіне зиян келтіруі тамақ өнімдерінің дәмдік қасиеттерінің төмендеуіне немесе жоғалуына әкеп соғуы мүмкін болса тамақ өнімдерін пайдалану, оның ішінде дайындау жөніндегі ұсынымдар және (немесе) шектеулер;
- тамақ өнімдерінің тағамдық құндылығы көрсеткіштері;
- тамақ өнімдерінде гендік-түрлендірілген организмдерді қолдана отырып алынған компоненттердің болуы туралы мәліметтер;
- Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің нарығында өнім айналысының бірыңғай белгісі.
Қаулы 2024 жылғы 9 тамыздан бастап қолданысқа енгізіледі.