Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Тамара Дүйсенова қарт адамдарға 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап есептелген зейнетақыға үстемеақыны қалай есептегенін түсіндірді
Оның айтуынша, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап жасына және еңбек сіңірген жылдарына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері екі нұсқада артады, бұл ретте алушы үшін неғұрлым тиімді нұсқа тағайындалады.
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап жасына байланысты жаңадан тағайындалған зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеу үшін ескерілетін ең жоғары табыс 46 АЕК-тен 55 АЕК-ке дейін (189 750 теңге) көтерілді. Осыған байланысты, егер олардың орташа айлық табысы жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшерін 46 еселенген АЕК есептеу кезінде шектелген болса, 2023 жылғы 1 қаңтарға дейін болған зейнеткерлердің зейнетақы мөлшері ұлғайтылуға жатады. Бұл ретте 55 АЕК шегіндегі кірісті негізге ала отырып есептелген жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері алынатын мөлшерден 10,5 пайызға жоғары болуы мүмкін емес.
Министр бірнеше нақты мысалдар келтірді:
— Жасына байланысты зейнетақы төлемдері азамат А. — ға 2022 жылғы 1 мамырдан бастап 21 жылдық еңбек өтілі мен орташа айлық табысы 160 000 теңгеге негізделе отырып тағайындалды. Көлемі 89 231 теңгені құрады (146 280 теңгенің 61 пайызы). 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап зейнетақы мөлшері келесідей есептеледі: бірінші нұсқа: 89 231*10,5% = 98 601 теңге; екінші нұсқа: 160 000 = 97 600 теңгенің 61 пайызы. 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап төлемге неғұрлым тиімді нұсқа тағайындалады-98 601 теңге (өсім 9370 теңге).
— Жасына байланысты зейнетақы төлемдері азамат В. — ға 2022 жылғы 1 мамырдан бастап 21 жылдық еңбек өтілі мен орташа айлық табысы 200 000 теңгені негізге ала отырып тағайындалды. Көлемі 89 231 теңгені құрады (146 280 теңгенің 61 пайызы). Зейнетақыны қайта есептеудің бірінші нұсқасы: 89 231*10,5 пайыз = 98 601 теңге, екінші нұсқа: 189 750 = 115 748 теңгеден 61 пайыз. 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап төлемге неғұрлым тиімді нұсқа тағайындалады – 115 748 теңге (өсім 26 517 теңге).
2023 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің мөлшері зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 және одан аз жыл болған не ол болмаған кезде ең төменгі күнкөріс деңгейі мөлшерінің 60 пайызын құрайды, оның мөлшері зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі он жылдан асқан әрбір толық жыл үшін екі пайызға, бірақ күнкөріс деңгейі мөлшерінің 100 пайызынан аспайды минимум. Бұл жаңа және 2023 жылдың 1 қаңтарында өткен зейнеткерлерге қатысты.